ریا و تزویر و انعکاس آن در اشعار جامی

یکی از رذایل اخلاقی که همواره جوامع بشری در طول تاریخ به آن مبتلا بوده‌اند، ریا و تزویر است. ریای افرادی که هدفشان کسب نفوذ و اعتبار اجتماعی با ارائة شخصیّتی مقبول در نزد مردم است. جامی یکی از شاعران برجستة ادبیّات تعلیمی ایران است که در آثار ارزشمند خود به مباحث اخلاقی ازجمله ریا پرداخته است. از اشعار او برمی‌آید که در دوران وی ریا، صوفی‌نمایی، تشکیل گروه‌هایی از متصوّفه در اطراف یک شیخ و سکونت در خانقاه برای مقاصد مادّی و سوءاستفاده از دین و باورهای خالصانة مردم، بسیار رواج داشته است. وی در اشعار خود، به‌ویژه در «سلسلة‌الذّهب»، با انتقاد از این رذیلت اخلاقی، گوشه‌هایی از مردم‌فریبی زاهدنمایان و ریاکاران زمان خود را برملا ساخته است و مردم را به آگاهی و شناخت و پیروی از نیک‌سیرتان مخلص و دوری از ریاکاران فرا می‌خواند تا از رهگذر آگاهی مردم، از رواج ریا جلوگیری نماید.